قدس آنلاین- هفته گذشته جامعه مدرسین حوزه علمیه قم طی بیانیه ای نسبت به وضعیت اسفناک و ناراحت کننده قتل عام هزاران مسلمان در میانمار هشدار داد. این خبر بار دیگر زنگ خطر را برای توجه به یک اقلیت فراموش شده در جنوب شرق آسیا به صدا در آورد.

میانمار کجاست؟  

میانمار کشوری در آسیای جنوب شرقی با جمعیت بیش از ۶۰ میلیون نفر است که بعد از بودایی ها، مسلمانان بزرگ ترین اقلیت در این کشور محسوب می شوند. میانمار، با نام پیشین برمه، از مستعمره‌های بریتانیا بود که در سال ۱۹۴۸ به استقلال رسید. از زمان استقلال، این کشور شاهد درگیری‌های درازمدت میان اقوام پرشمار خود بوده و یکی از طولانی‌ترین جنگ‌های داخلی را به خود دیده ‌است. آن گونه که "الوقت" توصیف کرده است میانمار از ۱۹۶۲ تا ۲۰۱۱ تحت یک رژیم نظامی اداره می‌شد اما پس از برگزاری انتخابات در سال ۲۰۱۲، این رژیم نظامی رسماً پایان یافت و حکومتی نیمه‌نظامی جایگزین آن شد. آمار دقیقی از شمار مسلمانان میانمار در دست نیست؛ دولت این کشور از اعلام جمعیت دقیق مسلمانان خودداری می‌کند و جمعیت آنان را کمتر از تعداد واقعی آنها قلمداد می‌کند. آمارهای مختلفی از جمعیت بین ۳ تا ۶ میلیون نفری مسلمانان حکایت دارد که برابر با ۴ تا ۱۰ درصد مردم میانمار است. در سال ۱۹۷۴ میلادی، رژیم نظامی میانمار قانون اساسی جدیدی را وضع کرد و براساس آن، اسم میانمار به جمهوری سوسیالیستی اتحادیه میانمار تغییر کرد و بعد از این تغییر، عملاً مسلمانان به عنوان ساکنین بیگانه و غیرقانونی معرفی شدند و تمامی اموال و دارایی‌های آنان توقیف و از شغل‌های دولتی برکنار شدند و حق شهروندی آنها نیز توسط رژیم نظامی میانمار سلب و تکذیب شد. در سال ۱۹۸۲ قانون حقوق شهروندی به تصویب رسید که به واسطه این قانون از میان ۱۴۴ قومیت موجود در میانمار ۱۳۵ قومیت حق شهروندی دریافت کردند و ۹ دسته از اقوام اقلیت از حق شهروندی محروم شدند که بزرگ ترین این قومیت‌های، قوم روهینگیا است. روهینیگا اکثراً مسلمان هستند و بودائیان افراطی با آنان با خشونت رفتار می کنند. طی سال های گذشته در درگیری های دو طرف صدها مسلمان کشته شده و براساس گزارش های منتشر شده بیش از ده ها هزار نفر آواره شده اند. از این آوارگان بیش از ۱۰۲ هزار پناهنده در تایلند و در ۹ اردوگاه در امتداد مرز تایلند - میانمار زندگی می کنند.

هشدارهای بدون پشتوانه سازمان ملل

سازمان ملل بارها درباره رفتار خشونت آمیز با مسلمانان این منطقه هشدار داده است اما تاکنون توجهی به این توصیه ها نشده است. این سازمان سال گذشته، آنچه را «سرکوب تعمدی و فراگیر روهینگیایی ها به دست ارتش میانمار» خواند به شدت محکوم کرد و این اقدام دولت میانمار را «نوعی پاکسازی قومی و جنایت علیه بشریت» خواند. «یانگی لی» گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل هم هفته گذشته اعلام کرد که دولت میانمار همچنان از تاکتیک مشابه حکومت نظامی سابق این کشور برای ساکت کردن مردم استفاده می کند. چندی پیش هم «فیلیپو گراندی کمیساریای» عالی پناهندگان سازمان ملل از دولت میانمار خواست به روهینگیایی ها- مسلمانان بدون تابعیت در این کشور- تابعیت و حق شهروندی اعطا کند. این هشدارها که بدون ضمانت اجرایی مطرح می شود تاکنون ثمره ای برای بهبود وضعیت این مسلمانان نداشته است. اتفاق جالب ماجرا این جاست که «آن سان سوچی» که قدرت در میانمار را در اختیار دارد، برنده جایزه نوبل سازمان ملل نیز هست! البته این اتفاق تازه ای نیست زیرا سازمان ملل بارها در مسائل گوناگون نشان داده که فشارها و ابزارهای خود را در راستای خواسته ها و منافع قدرت های غربی به کار می گیرد.  

اعتراض آرام کشورهای اسلامی

در این میان متأسفانه کشورهای مسلمان نیز آن طور که باید و شاید نسبت به این نسل کشی خاموش اقدامی از خود نشان نداده اند. در سال میلادی گذشته مالزی که میزبان ده ها هزار نفر از مسلمانان میانماری آواره شده است در عرصه دیپلماتیک خواستار تشکیل نشست فوق العاده سازمان همکاری های اسلامی شد. این نشست در دی ماه سال۹۵ (۱۹ ژانویه ۲۰۱۷) با استقبال ایران و برخی دیگر از کشورهای اسلامی روبرو شد و وزیر امور خارجه کشورمان نیز در این نشست شرکت کرد. محمدجواد ظریف طی سخنانی در این نشست فوق العاده با اشاره به محرومیت مسلمانان روهینگیا از حق مسلم تابعیت، و تبعیض سیستماتیک، خشونت و نفرت گسترده علیه آنان، خواستار اتحاد جهان اسلام در حمایت از مسلمانان روهینگیا به عنوان وظیفه جمعی کشورهای مسلمان شد. کشورهای حاضر در این برنامه هم با انتشار سه سند اصلی شامل بیانیه نهایی، قطعنامه و اعلامیه کوالالامپور، رسما خواستار پایان یافتن جنایات علیه مسلمانان در میانمار شدند.

اشاره ۲۶سال پیش رهبر انقلاب به وضعیت مسلمانان میانمار

حدود ۲۶ سال پیش یعنی در آذرماه سال ۱۳۷۰ در راستای اجرای اساسنامه‌ی «شورای نظامی اعاده‌ی نظم و قانون» که تصریح بر تبدیل میانمار به یک کشور کاملاً بودایی داشت، فشارهای نظامیان دولت میانمار بر مردم مسلمان این کشور آغاز و منجر به مهاجرت بیش از یکصد هزار نفر از آنان به کشورهای دیگر شد. بسیاری از مهاجران مسلمان در اردوگاههایی در جنوب شرقی کشور بنگلادش و در شرایطی بسیار نامساعد استقرار یافتند. رهبر معظم انقلاب در اسفندماه همان سال طی سخنانی با انتقاد از سکوت نهادهای بین المللی در این باره تصریح کردند: «این وضع مسلمانان مستضعف بیچاره‌ی میانماری است که دهها هزار نفر از آنها امروز با بدترین وضع در بنگلادش زندگی میکنند. نمایندگان ما به آن‌جا رفتند و آمدند و خبرهایی به ما دادند که واقعاً خواب از چشم انسان میپرد! چه‌قدر امروز دنیا نسبت به حقوق بشر - به معنای واقعی – بی اعتناست! مگر در دنیا صدایی از کسی بلند شد!؟ یک مشت چکمه‌پوش دهها هزار مسلمان میانماری را با فجیع‌ترین وضع از خانه‌ی خودشان بیرون کردند؛ بچه‌ها و زنان و مردانشان را کشتند؛ اموالشان را غارت کردند؛ هر کس توانسته جان خودش را بردارد، فرار کرده؛ در دنیا هم کسی به کسی نیست! » اکنون پس از گذشت سال ها از این حوادث، بار دیگر رهبر انقلاب در تیرماه سال جاری در دیدار مسئولان عالی قضائی خواستار ورود این قوه از جایگاه حقوقی به مسئله مسلمانان میانمار شدند. علاوه بر این قوه، سایرنهادهای رسمی کشور به خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز براساس اصل ۱۵۲ قانون اساسی موظف است از حقوق همه مسلمانان دفاع کند.